W jaki sposób nasze fantazje erotyczne i to co nas pobudza może być związane z przeszłymi doświadczeniami?
Dlaczego niektórzy szukają stabilnego związku, a wybierają na partnerów osoby, które są niedostępne?
Czemu niektórzy powtarzają sytuacje, które sprawiły im cierpienie?
- tęsknota i oczekiwanie
- łamanie zakazów
- poszukiwanie władzy
- przełamywanie ambiwalencji
1) TĘSKNOTA I OCZEKIWANIE
Doświadczenie bycia opuszczanym w dzieciństwie – fizycznie lub emocjonalnie może wpływać na to, że nasza „erotyczna mapa” będzie zogniskowana wokół tęsknoty i oczekiwania. I o ile myślę, że rozłąka może podsycać pożądanie u większości osób, to dla niektórych może to być główny czynnik, który podsyca napięcie erotyczne w związku.
Tęsknota związana jest z tym, czego jest za mało, co jest wyczekiwane, w tym przypadku jest to kontakt z partnerem. W tym schemacie więc szukamy związków czy sytuacji erotycznych, które powtarzają wyzwanie rozwojowe z przeszłości – czekanie, tęsknienie na kontakt.
Erotyczne spełnienie tego schematu możemy więc znajdować w związkach na odległość, romansach z zajętymi partnerami, bądź takimi, którzy dużo podróżują, albo po prostu są niedostępni emocjonalnie.
Paradoks polega na tym, że zaspokojenie tęsknoty… zmniejsza ją. Oczekiwanie już nie jest tak intensywne i pociąg, napięcie erotyczne się obniża, zainteresowanie spada. Diane Guest opisuje, że w niektórych stałych związkach pary nieświadomie prowokują kłótnie, które pozwalają odsunąć się od siebie i podsycić tęsknotę za ponownym kontaktem. Więc jeśli słyszy ona, że najlepszy seks powtarzalnie zdarza się parze po kłótniach, spodziewa się, że mapa erotyczna chociaż jednego z partnerów bazuje na „tęsknocie i oczekiwaniu”.
Dowiadując się o tym, można doznać ulgi, że nie chodzi personalnie o mnie / o niego / o nią, a raczej o pewien schemat. Wiedząc o tym, można znaleźć lepsze sposoby na realizowanie go i podsycanie oczekiwania, niż na przykład prowokowanie kłótni. Można też dodać kolejną cegiełkę do rozumienia siebie i tym co nami kieruje – być może opuszczenia i powroty były ważną częścią naszego wczesnodziecięcego doświadczenia. Część osób do których trafia ten schemat, zapewne odnajdzie się również w webinarze „wiecznie za mało”.
2) ŁAMANIE ZAKAZÓW
W tym przypadku już po tytule możemy rozumieć o co chodzi w takim schemacie. To sytuacja, w której głównym czynnikiem napięcia erotycznego bywają np.
- nieakceptowani przez innych partnerzy
- wiek partnerów, który sprawiłby sprzeciw
- inna religia, rasa, co byłoby przekroczeniem psychicznych granic
- nielegalne romanse
- przekraczanie kolejnych granic w fantazji
Ale też wszelkie scenariusze seksualne, gdzie w grę wchodzi ryzyko np. seks w miejscach publicznych.
Na jego powstanie silnie mogły wpłynąć zakazy we wczesnym wieku. Zarówno silnie zniechęcanie do odkrywania swojej cielesności i seksualności, jak dorastanie w środowisku, w którym są silne przekazy przeciwko seksualności.
Ciała większości z nas są w stanie przeżywać przyjemność i podniecenie. Co więc kiedy w młodym wieku takie uczucia spotykają się z przekazem: nie możesz tak czuć! nie powinieneś! (a te uczucia i tak tam są!) ? Według teorii Jacka Morina tworzy to paradoks, w którym łamanie zasad zostaje skojarzone z napięciem seksualnym. Aby czuć podniecenie łamię reguły. Niestety często dodaje to też poczucie winy i wstydu do całej sytuacji.
Pomimo, że schematy nie są przypisane do charakterów lowenowskich, to ten bardziej powiązany może być z charakterami narcystycznym, masochistycznym oraz sztywnym. W teorii szczególnie charakter sztywny może tu pasować, ponieważ jego zranienie jest o prawie do połączenia głowy, serca i genitaliów w przeżywaniu seksualności.
Myślę też tutaj o wszelkich SEKRETNYCH romansach, gdzie czynnikiem pobudzającym jest właśnie tajemnica, coś co nie może ujrzeć światła dziennego. Połączenie pobudzenia z koniecznością zamknięcia go w ciele i nie pokazywania swoich pragnień (ważne przy charakterze sztywnym). Często powiązane jest to z historią bycia „małym mężczyzną mamy” lub „księżniczką tatusia”, kiedy rodzic mając słabszą relację z partnerką/partnerem, kieruje część potrzeb związkowych do dziecka.
3) POSZUKIWANIE WŁADZY, MOCY
Jest to częsty schemat, który może czasami może być delikatnie w tle, a czasami zajmować centralne miejsce w naszej dynamice seksualnej. Może być wyrażany poprzez fantazje o dominacji lub poddaniu. Poprzez fantazje o sadyzmie (sprawianiu komuś bólu, upokorzenia) lub masochizmie (przyjmowaniu bólu, poniżenia), fantazje o wiązaniu i wiele innych.
Z drugiej strony mogą to być subtelniejsze sytuacje. Kiedy zdecydowany, silny partner pokazuje swoje pożądanie, przez co odzwierciedla siłę, której druga osoba może się poddać. Z drugiej strony, osoba, która demonstruje uległość może stwarzać sytuację, w której druga osoba jest tą silną, władczą.
Z kolei brak mocy – bierność, może być sposobem na unikanie odpowiedzialności za sytuację, która się wydarza. Nie ponoszę odpowiedzialności, bo to nie ja robię, ja się poddaję.
Można się tu zatrzymać i spytać siebie – w jaki sposób dzieje się to u mnie? Jakie znaczenie ma władza, kontrola lub poddanie się, ulegnięcie jej – może się to przejawiać na wiele subtelnych sposobów!
Punktem wspólnym jest sytuacja w której jedna osoba jest w pozycji władzy, a druga się tej władzy poddaje i to jest bodziec, który jest podniecający. Czasem pociągająca może być rzeczywista władza (np. pociągające to, że ktoś jest wysoko w hierarchii), a czasem chodzi jedynie o interakcję, którą tworzy dwójka ludzi (np. w sypialni ona dominuje, on jest uległy).
Według Susan Guest dziecięce silne doświadczenia bezsilności mogą wpływać na uformowanie się takiej mapy erotycznej – zabarwionej tematami władzy i kontroli. Z jednej strony jako próba poradzenia sobie z trudnymi dawnymi uczuciami (kiedyś byłem bezsilny, nie chcę taki być, teraz mam moc, władzę). Z drugiej strony jako poddanie się mocy drugiej osoby, jako odpuszczenie wewnętrznego konfliktu.
Najbardziej widoczne wg autorki może to być u niektórych osób, które mają w swojej historii doświadczenie przekroczenia seksualnego, traumy. Seksualność, podniecenie mogło zostać połączone z siłą, bezsilnością. Może to być dla nich bardzo niepokojące, że ich fantazje bywają skupione wokół tematów związanych z przekroczeniem.
Dlatego psychoterapia może tu zdziałać dużo dobrego, odwstydzając fantazje, pomagając lepiej poukładać się ze swoją seksualnością.
Według Susan Guest większość jej klientów ma element szukania władzy jako element ich „mapy erotycznej”, niezależnie od struktury charakteru. Często scenariusze czy konkretne fantazje związane są ze zranieniami lub wyzwaniami rozwojowymi z przeszłości (np. często czułem się bezsilny, więc będę tworzył sytuację w których to ja jestem w pozycji siły).
4) PRZEŁAMYWANIE AMBIWALENCJI
Wszyscy mieliśmy doświadczenia bycia zranionym przez tych, u których szukaliśmy opieki i miłości w dzieciństwie. Kochanie kogoś zawiera w sobie ryzyko emocjonalnego zranienia lecz jednocześnie mamy w sobie dążenie do połączenia z drugim człowiekiem.
Możemy więc doświadczać mieszanych, a czasem sprzecznych uczuć. Możemy czuć, że coś nas przyciąga i odpycha od drugiej osoby w tym samym momencie. Możemy czuć pożądanie i lęk jednocześnie. Możemy czuć przyjemność i ból jednocześnie. Możemy być zafascynowani i wiedzieć, że prawdopodobnie ktoś nas zrani jednocześnie.
Ta dynamika opiera się właśnie na przeżywaniu mieszanych uczuć jako głównym czynniku pobudzenia. Sytuacje, w których chcę i nie chcę, a przełamanie tego wahania i skupienie się na jednym celu, uczuciu przyjemności tworzy specjalny rodzaj intensywności. Kluczowe dla osób z tym schematem może być właśnie przełamanie – z bycia w konflikcie w poddanie się przyjemności.
Może to być obecne np. u par, które powtarzalnie się rozchodzą i wracają do siebie, u par, które się rozstały, a po jednorazowym spotkaniu później kończą w łóżku (pewnie w połączeniu ze schematem tęsknoty i oczekiwania). Może to być obecne u osób, które szukają praktyk, które początkowo sprawiają ból, przeradzający się w przyjemność.
Ta dynamika najczęściej zachodzi jakby w tle, poprzedzając zbliżenie. Według Diane Guest dotyczy głównie osób odnajdujących się w strukturze schizoidalnej, masochistycznej i sztywnej, lecz nie jest przypisana do tych charakterów, może pojawić się w każdej.
Łamanie zakazów oraz szukanie władzy jest częściej elementem samego seksu, a tęsknota i oczekiwanie oraz przełamywanie ambiwalencji poprzedzają samo zbliżenie. Schematy te są raczej stałe w czasie i nie podlegają szybkim zmianom.
Z perspektywy teorii Jacka Morina wzorce te widziane są jako zdrowe próby poradzenia sobie z głębokimi życiowymi dylematami, które pojawiły się w chwilach wczesnych zranień lub wyzwań rozwojowych dziecka. Organizm próbuje w ten sposób się uleczyć, lecz z niedostatecznym zasobem informacji i świadomości – dlatego część z tych dynamik może stwarzać problemy (jak u osoby, która pragnie stabilnego związku, lecz jej mapa erotyczna opiera się głównie na tęsknocie i oczekiwaniu oraz przełamywaniu ambiwalencji).
Ten sposób myślenia może też dać jedno z wytłumaczeń dlaczego część osób angażuje się w destrukcyjne sytuacje, powtarza traumatyczne doświadczenia czy chcąc stabilnego związku wybiera niedostępnych partnerów (jest to dla mnie jedno z wytłumaczeń, lecz nie jedyne).
ZAKOŃCZENIE
A na koniec wróćmy do kluczowych pytań:
- Do jakich refleksji skłania Cię ten tekst?
- Czy odnajdujesz się w którejś z tych dynamik?
Tytuł artykułu, na który się powołuję to: Bioenergetics and a Paradoxical View of Sexuality: how Characterological Development is Related to Current Erotic Life!
autorstwa: Diana Guest
O zranieniach i wyzwaniach rozwojowych, przez które musieliśmy przejść w życiu mówię obszernie w kursie online: Przez ciało – bliżej siebie.
O wyzwaniach rozwojowych najwięcej będzie w nagraniach o charakterach lowenowskich, które są bonusem w kursie, lub można je zakupić osobno.
Kurs zawiera także webinary na żywo, w których opowiem o następujących zranieniach:
- o parentyfikacji, czyli tam jakie role spełnialiśmy wobec rodziców i jaki to ma na nas wpływ.
- o uczuciach zablokowanych w ciele, na skutek konkretnych rodzajów relacji z opiekunami w dzieciństwie
- o lęku przed bliskością – dlaczego dystansujemy się, wycofujemy, prowokujemy kłótnie, nie wchodzimy w relacje pomimo chęci, dlaczego odsuwamy się gdy jest zbyt dobrze
Jeśli czujesz, że to o Tobie, dowiedz się więcej o kursie PRZEZ CIAŁO – BLIŻEJ SIEBIE.
